Viarte Kapìtl

Schiar alle tage balz iz gest di ur zo sitzase zo tisch z’èzza an mumpfl pult, hattma gehöart daz sèll bait gebruntla von kanü, ma di laüt soinse palle gebont un ’z lem iz gånt vür alz ummaz: di baké soin gånt nå in höbe, boda hatt gedorrt afte bisan, di baibar håm gedjetet di patatn un alle soin gånt zo macha holtz vor in bintar. Balda iz khennt di zait von gruamat, au zuar in khesarn von Vesan, di belesan håm ågegrifft di österraichan. Di bataldjü soin gesprunk auz von balt alle pittnåndar, aftavorå håmsa gehatt di bandìarn un di bånda boda hatt gefift, di komandent, gerüstet vor di hoachan vairta, håm geloft vorånavür alln pinn sbèrt geheft: asó håmsa geböllt rivan sin ka Tria. Anvetze vil soin gestånt getöatet un no mearar geschedeget vor hèrta. Di feriratn soin khennt gelekk in haus boda hebat gesöllt soin dar naüge ospedal vor ünsarne laüt.

Vor da earst bòtta sidar ’z djar 1866 in sèll summar niamat hatt übartrakk geplèttra tra ünsarne pèrng un di Valsugåna un niamat von sèlln, boda alle djar soin gånt in auzlånt, håm gevånk in bege von Laaz. Est di tirollar, boda in an stroach håmen gètt herbege, soin gest alle pinn ståndschützen zo schüana di konfìn. Niamat hatt nemear gemak gian von Beleschlånt in Österraich ombromm di soldàn håm geschozzt no vorsa håm gesek ber ’z iz; da soin nètt gest azpe di finantzìarn, ke ma hattze gemak abekhoavan pittnar liara, est, ummenicht, hattma gemak soin getöatet.

Njånka ’z vich hatt nètt gemak khemmen gevüart zo pèrge un vor da earst bòtta sidar ettlane djarhundart di khesarn soin gestånt ler. Di månnen von lånt, boda nètt soin khennt gerüaft untar soldàdo, di altn obar di vürtzekh djar un di djungen von viartzane sin afte noüntzane soin khennt untargelekk z’arbata vor in esercito: da håm gemucht machan beng un schützgrabe. Afte beng, boda soin gånt sin zöbrest in pèrng, soinda khennt gezoget lai von månnen di groazan kanü vo 149 mm un, a bòtta postart, soinsa khennt gestützt pitt vaüchtane höltzar, lèrchane vlekhan un sèkkhla earde. (34. / continua)